Пряшів – Братіслава, 20. 1. 2022 р.

Дня 20-го януара 2022-го року были Штатістічным урядом Словацькой републікы публікованы резултаты Списованя жытелів, домів і квартелів 2021, з котрых знаме точны даны о тім, кілько жытелів ся приголосило ку окремым народностным меншынам, і кілько жытелів має іншый як словацькый язык свій материньскый.

Было то перше списованя, при котрім жытелі Словацькой републікы годны были голосити ся і ку другій народности. Єдночасно была реалізація кампані перед списованьом складніша, кедьже і тоту нашу актівность обмеджіла пандемія, і не мож было орґанізовати підпорны події.

Ку русиньскій народности ся як ку єдиній приголосило 23 746 людей, далшых 39 810 жытелів собі єй записало як свою другу народность, што довєдна представлює 63 556 особ, котры ся приголосили ку тій народности. Русиньскый язык як материньскый записало собі 38 679 жытелів Словакії.

Ку резултатам списованя своїм пресовым выголошіньом выразив ся і председа Округлого стола Русинів Словакії, котрый вів цілу кампань перед Списованьом 2021:

„Списованя жытелів сьме в русиньскій комуніті брали за важный історічный пункт, но актівности ку тому прямовали сьме нелем остатні місяці, але почас цілого періоду десятьох років од остатнього списованя.

Русины реалізовали історічно найвекшу кампань з пересягом до заграніча, і так можеме означіти кампань за важну і в европскім розмірі.

По днешнім дню видиме першы резултаты списованя, котры нам принесли інтересны інформації. Знаме поменовати дакілько позітівных фактів, але і неґатівны тренды. Єднозначно позітівнов справов є споминана кампань і анґажованость множества актівістів і публічно знамых особностей. Належыть їм зато велика подяка за їх інтерес і одкрытость про тото. На Словакії можеме все веце одкрыто і публічно бісідовати о русиньскім вопросі, котрый і вдяка роснучому чіслу членів той меншыны не є табуізованый.

Другов позітівнов справов є кумулатівный резултат, 63 556 людей, котры собі записали русиньску народность як прімарну, або як секундарну. Резултатами списованя по публікованю детайлнішых даных будеме занимати ся в аналізі, но уж теперь знаме выпозерати даякы неґатівны тренды, котры повязаны суть із асімілаційов.

Все менше людей хоснує русиньскый язык в практіці, што вказало ся і на зменшіню чісла жытелів, котры записали собі як материньскый русиньскый язык. Другым фактом є, же русиньску народность собі записала векша кількость жытелів аж як другу, што так само корешпондує з даякыма трендами в нашій сполочности.

Зато є вопросом, і кедь актуално безпредметным, якый резултат списованя принесло бы про Русинів у тім припаді, же бы быв вопрос о народности лем єден, як то было в попередніх списованях.

В далшій етапі буде про нас напевно барз важным, жебы штатістічны даны здобыты зо списованя были і коректно інтерпретованы, а не стали інштрументом політічных інтересів. Зато і представителі русиньской народностной меншыны будуть єднозначно партіціповати при творіню моделу інтерпретації резултатів із погляду народностного вопросу.

На кінцю зіставать подяковати вам, Русины, же чуєте потребу нелем чути заповідь предків, але єй і передавати далшым ґенераціям.“